Zəngəzur dəhlizi açılır: “İranda türkün prezident seçilməsi...”

meqale iran

İran tərəfindən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı sürpriz bəyanat səsləndirilib.

Rəsmi Tehran dəhlizin açılmasına “yaşıl işıq” yandırıb. Bu barədə İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani açıqlama verib:

“İran Ermənistanın suverenliyi qo

runmaq şərti ilə kommunikasiyaların açılmasına müsbət yanaşır”.

İndiyə kimi Zəngəzur dəhlizinin açılmasına qarşı çıxan rəsmi Tehranın geri addım atmağa məcbur qaldığı görünür. İranın da bu mövqeyindən sonra yaxın perspektivdə Zəngəzur dəhlizi açıla bilər?

zengezur

Mövzu ilə bağlı “Cümhuriyət”-ə açıqlamasında siyasi ekspert Novruz Novruzov bildirib ki, Zəngəzur dəhlizi Azərbaycanın unitar dövlət siyasətinin prioritet istiqamətidir:

“Naxçıvanın ərazi baxımından anklav mahiyyətindən çıxaraq ölkənin vahid sərhədləri strukturuna daxil edilməsi dövlətçiliyimizin tələb etdiyi vacib məqamdır. Zəngəzur dəhlizi indilikdə bu yolda region ölkələrindən heç birinin ərazi strukturuna toxunmadan həyata keçəcək ən məqbul layihədir. Bu layihə Azərbaycan üçün böyük siyasi, coğrafi və iqtisadi əhəmiyyət daşıyır. Digər tərəfdən isə bütün region ölkələri, o cümlədən dəhlizin keçəcəyi Ermənistan və İran üçün böyük iqtisadi potensialı reallaşdırmaqdan ötrü beynəlxalq imkandır.

Qərblə Şərq arasında kommunikasıyaların əlverişli qovşağına çevrilmiş Azərbaycan üçün dəhlizin böyük perspektivlərinin olması rasional iqtisadi reallıqdır. Bir neçə ildir ki, Zəngəzur dəhlizinin açılması ətrafında Azərbaycan və Ermənistan, həmçinin regionda maraqları olan Rusiya, İran, ABŞ, Avropa İttifaqı ölkələri arasında ciddi müzakirələr gedir. Layihənin memarı və aparıcı qüvvəsi olan Azərbaycan hakimiyyəti çətinliklə olsa da məqsədə doğru addım-addım irəliləyir.

Çünki bu dəhliz beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlığın yeni strukturunun formalaşmasını ehtiva edir. Bu səbəbdən yeni kommunikativ əlaqələrin yaranması nə qədər sərfəli olsa da, köhnə strukturların funksiyalarının müəyyən faizini öz üzərinə götürəcək. Bu səbəbdən müqavimətlə qarşılaşır. Bundan başqa, siyasi niyyətlərdə də dəyişikliklərin baş verməsi labüdləşir”.

Ekspert qeyd edib ki, İranı qorxudan ən mühüm amil dünyanın yeni siyasi və iqtisadi yerdəyişməsi dövründə tarixi ərazilərdə yerləşən türk dövlətlərinin birliyidir:

“Tarixilik baxımından İran da coğrafi cəhətdən bu birliyin içində olmalıdır. Təsadüfi deyil ki, 1964-cü ildə iqtisadi, texniki və mədəni əməkdaşlığı möhkəmləndirmək məqsədilə üç ölkə - İran, Pakistan və Türkiyə arasında İnkişaf üçün Regional Əməkdaşlıq adı ilə təşkilat yaradılıb. Qurum 1985-ci ildən etibarən İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı adlanır. Azərbaycan 1992-ci ildə təşkilata üzv olub. Hazırda mənzil qərargahı Tehranda yerləşən İƏT-in 10 üzvü var - Azərbaycan, Əfqanıstan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Pakistan, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan, Özbəkistan, İran. Buna baxmayaraq, əhalisinin təxminən 50 faizinin türk olması bu ölkənin dini-siyasi rəhbərliyini əndişələndirirdi.

Bundan başqa, Rusiya ilə strateji əlaqələrin olması da İranın mövqeyinə təsir göstərirdi. Rusiya vaxtilə müstəmləkəsi olmuş ölkələrdə həyata keçirilən bütün əsas layihələrə nəzarəti ələ keçirməklə həmin ölkələrə siyasi və iqtisadi təzyiq alətinə sahib olmaq istəyirdi”.

O əlavə edib ki, buna görə də Zəngəzur dəhlizi ideyası ortaya çıxanda Rusiya təkidlə dəhlizə nəzarət təklifini irəli sürürdü:

“Ancaq Azərbaycan Qarabağı erməni təcavüzündən xilas etdikdən sonra Ermənistanda baş verən siyasi proseslər bu ölkədə Rusiyanın təsirini xeyli azaltdı. Ermənistana “böyüklük” etməyə çalışan Fransanın da regionda geosiyasi maraqlara yiyələnmək üçün göstərdiyi cəhdlər iflasa uğradı. Azərbaycanın regionda açar ölkə olması, qardaş Türkiyə ilə strateji müttəfiqliyin yüksək səviyyəsi, iki ölkənin birgə beynəlxalq səyləri nəticə verdi. Hazırkı şəraitdə görünür ki, dəhliz ideyası ətrafında çoxvektorlu razılaşma var.

Xüsusilə, İranda türkün prezident seçilməsi bu işə təkan verib. Belə ki, İran Prezidenti Məsud Pezeşkian seçildikdən sonra rəsmi dövlət səfəri etdiyi ikinci ölkə olaraq Azərbaycana gəlməsi, burada Prezident İlham Əliyevlə danışıqlarda regional əməkdaşlığı genişləndirilməsində ölkəsinin maraqlı olmasını söyləməklə dəhlizin açılması prosesinin qaçılmaz olduğunu göstərdi. Ancaq Zəngəzur dəhlizinin başlıca komponent fiqurları Azərbaycan və Ermənistandır. Sülh müqaviləsi imzalanmalıdır ki, dəhliz açılsın. Bu mənada Ermənistanın üzərinə ciddi öhdəlik düşür. Çünki Azərbaycan öz üzərinə düşənləri uğurla həyata keçirir”.

Novruz Novruzov vurğulayıb ki, Azərbaycan lap əvvəldən dəhlizin açılmasını prinsipial mövqe kimi irəli sürdüyündən və Qarabağ müharibəsinin qalibi kimi Cənubi Qafqazda dominant siyasət yürütdüyündən, ərazisində lazımı struktur və yolların tikintisini aparıb:

“Yəni dəhlizin açılması rəsmi qərardan sonra tezliklə reallaşacaq. Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev “GLOBSEC Forum 2025” çərçivəsində keçirilən “Orta Dəhliz: Yeni Geosiyasi və İqtisadi Həyat Xətti” panel müzakirəsində çıxışı zamanı bildirib ki, Azərbaycan regionda təhlükəsizlik və sabitliyi təmin edib. O, ölkəmizin regionda tam təhlükəsizlik və sabitlik yaratdığını, Ermənistanın da regional əməkdaşlıq və nəqliyyat bağlantılarının bir hissəsinə çevrilə biləcəyini söyləyib.

Hikmət Hacıyev qeyd edib ki, hazırda Ermənistanla da danışıqlar aparılır və Azərbaycanın məqsədi regionda heç kimi təcrid etmək və ya kənarda saxlamaq deyil. Ermənistan öz öhdəliyindən qaça bilməz, ona görə ki, Azərbaycanla bağlayacağı sülh müqaviləsində Zəngəzur dəhlizi xüsusilə vurğulanır. Ermənistanın siyasi rəhbərliyi isə bildirir ki, sülh müqaviləsinin bütün bəndləri 2025-ci ilin mart ayından razılaşdırılıb”.

Ekspert geriyə təkcə Rusiya amilinin qaldığını söyləyib:

“Bu ölkənin zehnindəki “velikorus” şovinizmi anlayışı dinc oturmağa imkan vermir. Putin və onun komandası imperiya ambisiyalarından qurtula, yeni dünyaya yeni baxışlar sistemini mənimsəyə bilmirlər, ancaq daha gecdir. Zəngəzur dəhlizinin açılması məntiqi baxımdan olduqca realdır. Azərbaycan və Ermənistan rəhbərliyi sülh müqaviləsini nə vaxt imzalayacaqlarsa, dəhliz də o vaxtdan açılmış hesab olunacaq”.

Elmir Mustafa
“Cebheinfo.az”

6 iyul 2025-ci, il

AHİK-dəki qanunsuzluqlar barədə ölkə rəhbərliyinə şikayət olundu

AHİK
“Prezident Administrasiyasının Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində, Əmək Müfəttişliyində olmuşam, Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasında (AHİK) üzləşdiyim qanunsuzluq və oradakı qanunsuz əməllər barədə məlumat vermişəm. Hazırda cavab gözləyirəm”, – bu sözləri Musavat.com-a bir müddət öncə bağlanmış “Ülfət” qəzetinin əməkdaşı Rasim Süleymanov deyib.

Onun sözlərinə görə, AHİK-də sədr dəyişikliyindən sonra ilk bağlanan qurum 30 illik fəaliyyəti olan “Ülfət” qəzeti olub. Qəzeti bağlayan AHİK rəhbərliyi həmkarlarını işsiz qoyub, onların hüquqlarını ayaqlar altına atıblar.

Rasim Süleymanov bildirib ki, 1993-cü ilin aprelindən 2024-cü ilin oktyabrın 22-dək AHİK-in orqanı olan "Ülfət" qəzetində çalışıb. Onun sözlərinə görə, ötən ilin avqustun 26-da keçirilən növbədənkənar qurultaydan sonra Sahib Məmmədov Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının sədri seçilib. Bundan sonra İttifaqın Aparatı daxilində şöbələr üzrə yoxlamalar aparılmağa başlanıb: “'Ülfət'də də bu proses getdi. Oktyabrın 15-dən sonra bizi çağırıb izahat yazmağımızı istədilər. İndi nələrin aşkar edildiyini bilsək də, o zaman izahatımızda bildiklərimizi qeyd etdik. Bizi ötən ilin oktyabrın 22-də digər strukturlarda işlə təmin etmək adı altında aldadıb işdən azad etdilər. Düzdür, 5 aydan sonra mənə Mərdəkanda qurumun sanatoriyalarından birində mühafizəçi işi – 530 manat maaşla – təklif etdilər və mən bunu qəbul etmədim. Uzun müddət qəzetdə işləməyimi nəzərə almadan bu hörmətsizliyi etdilər”.

Rasim Süleymanov deyib ki, qəzet bağlanıb, əməkdaşların hamısı işdən çıxarılıb və beləcə işsizlər ordusuna daha bir neçə nəfər əlavə olunub: “Sözüm Sahib Məmmədovadır: niyə bizi bir dəfə də olsa qəbul etmədiniz ki, bəlkə sözümüz olacaq? Niyə əvvəlki iş yerinizdə olan iş yoldaşlarınızı, dost-tanışlarınızı yığıb AHİK-də işlə təmin etdiniz, amma uzun illər həmkarlarda çalışmış, bu qurumun fəaliyyətində canını qoymuş əməkdaşları düşünmədən işdən kənarlaşdırmaqla məşğul oldunuz? Bu proses hələ də davam edir. Hər tərəfdən bu quruma qarşı narazılıqlar artmaqdadır! Deməli, bizi bütün sosial hüquqlardan məhrum edən bu təşkilat qanunvericiliyin müddəalarını pozaraq acınacaqlı vəziyyət yaradıb. Bu ittifaqın əsas məqsədi işçilərin hüquqlarının keşiyində durmaqdır. Təəssüf ki, bizlərə münasibətdə absurd bir vəziyyətə imza atılıb. Mən üzümü hüquq-mühafizə orqanlarına tuturam: bu qurumun və onun orqanı olmuş "Ülfət" qəzetinin fəaliyyətinin yenidən təftiş edilməsini təmin etsinlər. Onda hər şeyin indi olduğu kimi deyil, daha bərbad olduğu üzə çıxacaq. Deməyim odur ki, daxildə baş vermiş, özlərinin aşkar etdikləri nöqsanları ört-basdır etməklə, hüquq-mühafizə orqanlarını bu vəziyyətdən agah etməyiblər. Sual yaranır: niyə və nəyin müqabilində!? Danışılası söz çoxdur. Amma vaxtı çatanda hər şey aşkara çıxacaq. Hələlik isə qurumun yeni tərkibi yeni-yeni 'yeniliklərə' imza atmaqla məşğuldur. Bu da köhnə işçilərin hamısının yavaş-yavaş bu təşkilatdan uzaqlaşdırılması ilə nəticələnir”.

Rasim Süleymanov qeyd edib ki, "Ülfət" qəzetinin baş redaktoru Aqil Dadaşov eyni zamanda AHİK sədrinin müavini vəzifəsini də tutub: “Bütün baş verənlərin başında o və qəzetin baş redaktorunun müavini olmuş Bəyalı Rzayev dayanıbmış. Bunu yoxlamadan sonra bildik... Utancverici bir vəziyyətdir. Bu işi necə ört-basdır edilərsə, cavabını yalnız Sahib Məmmədov verə bilər!”

Rasim Süleymanovun fikirlərinə Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının sədri Sahib Məmmədovun münasibətini öyrənmək üçün qurumla əlaqə saxladıq. Sorğumuzu elektron qaydada ünvanladıq.

Sorğunun mətnini də təqdim edirik:

Hörmətli Sahib müəllim,
Musavat.com-a daxil olmuş müraciət əsasında Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının keçmiş işçisi Rasim Süleymanovun “Ülfət” qəzetində baş verənlər və AHİK rəhbərliyi tərəfindən atılan addımlar barədə açıqlamalarına dair sizə bir neçə sualla müraciət edirik. Bu suallara cavabınızı media resursumuz vasitəsilə ictimaiyyətə çatdıracağımızı bildiririk:

AHİK-in orqanı olan və 30 ilə yaxın fəaliyyət göstərmiş “Ülfət” qəzetinin bağlanmasının əsas səbəbi nə ilə bağlı idi? Bu qərar hansı rəsmi sənədə əsasən qəbul olunub?

Qəzetin bağlanmasından sonra əməkdaşlara yeni iş yerləri ilə bağlı hər hansı rəsmi prosedurlar təqdim olunubmu? Əgər təqdim olunubsa, həmin işlərin şərtləri və maaş dərəcələri barədə ictimaiyyətə məlumat verə bilərsinizmi?

Rasim Süleymanov bildirir ki, 30 illik jurnalist fəaliyyətindən sonra ona sanatoriyada mühafizəçi vəzifəsi təklif olunub. Bu vəzifənin təklif olunması hansı meyarlarla müəyyən edilib?

“Ülfət” qəzetinin baş redaktoru Aqil Dadaşovun eyni zamanda AHİK sədrinin müavini kimi fəaliyyət göstərməsi kontekstində, baş redaktor və onun müavini Bəyalı Rzayevin qəzetin bağlanması və işçilərin işdən çıxarılması ilə bağlı hansı məsuliyyətləri müəyyən edilib?

AHİK daxilində yoxlamalar zamanı aşkar olunan nöqsanlarla bağlı hüquq-mühafizə orqanlarına hər hansı rəsmi məlumat verilmişdirmi? Verilməyibsə, səbəbi nədir?

Müraciətdə qeyd olunur ki, AHİK-də yeni vəzifələrə daha çox sizin əvvəlki iş yerinizdəki şəxslər, dost-tanışlar yerləşdirilib. Bu iddialara cavabınız nədir?

AHİK-in əsas funksiyası olan işçilərin hüquqlarının müdafiəsi prinsipi fonunda, uzunillik əməkdaşların işdən çıxarılması və sosial təminat məsələlərinin diqqətdən kənarda qalması sizin rəhbərlik strategiyanızla nə dərəcədə uyğun gəlir?

E. Məmmədəliyev,
Musavat.com

03.07.2025

Moskva göz yaşlarına gülür

fsb

Ruslar II Dünya Müharibəsinin sonuna yaxın, məsələn, 1945-ci ildəki son Praqa döyüşləri haqqında yazırdılar ki, məğlub olduqlarını anlayan faşistlər vəhşiliklə son güllələrinə kimi vuruşurdular. İndi Rusiyanın siyasi və inzibati hakimiyyəti imperiyanın öz azadlıqları və müstəqillikləri uğrunda çarpışan xalqlara uduzduğuny və geriyə dönüşün olmadığını başa düşərək qeyri-millətlərə qarşı vəhşicəsinə davranırlar. Yekaterinburq şəhərində azərbaycanlı Səfərovlar ailəsinə qarşı baş vermiş qara maskalıların hücumu bunu aydın göstərir. Rusların qılafa bürünmüş vəhşi siyasətləri Azərbaycanda və beynəlxalq aləmdə düzgün qiymətləndirilib. Səfərovlar ailəsinə qarşı törədilmiş cinayət kəskin şəkildə pislənilir. Bəs, ruslar özləri!? Onlar nə deyirlər? Təəssüf ki, həmişə olduğu kimi təqsirlərini boyunlarına almağa ləyaqətləri çatmır və velikorus şovinizm dünyagörüşü fonunda şər-böhtan atmaqla məşğuldurlar.
RİA Novosti agentliyi Vasili Leyko ad-soyadlı müəllifin bu mövzuya həsr olunmuş “aydınlaşdırıcı” yazısını dərc edib. Guya Səfərovların “Kaspi” kafesinin yaxınlığında, fikir verin, kafedə yox, onun yaxınlığında, yəni Səfərovların nəzarət etmədikləri ərazidə, 2001-ci ildə Yunis Paşayev adlı bir nəfər azərbaycanlı qətlə yetirilib. Və üstündən 24 il keçəndən sonra bu hadisəyə görə Səfərovlar ailəsinin yaşadığı mənzilə hücum edilib.
Bizim suallar: Harada görünüb ki, 24 il əvvəl baş vermiş hadisəyə görə indi birdən-birə ailənin üzərinə ön cəbhədə düşmən üzərinə hücum edilən formada basqın edilsin? 24 il əvvəl qətlin üstü açılmayıbsa, Səfərovlar bu illər ərzində yaşayış yerlərini tərk etməyiblərsə, Yekaterinburqun hüquq-mühafizə orqanları niyə ailəni istintaqa cəlb etməyib? Bu o deməkdir ki, əslində Yunis Paşayevin qətlində Səfərovların günahı yoxdur.
Müəllif qeyd edir ki, 2004-cü ildə “Kaspi” kafesinin yardımçı məkanında Aleksandr Səfərov adlı şəxs toyuna bir neçə gün qalmış faciəli şəkildə həyatını itirib. Ad-soyadından aydındır ki, bu şəxs Səfərovlardan birinin rus qadınla evliliyindən doğulmudur. Onu skinxedlər öldürüb. Hazırda vəhşi skinxedlərlə fəxr edən Rusiya cəmiyyətinin FSB-si, hüquq-mühafizə orqanları həmin qatillərə qarşı Səfərovlara qarşı etdikləri şəkildə hücum ediblərmi? Təbii ki, çünki, müəllif bu haqda bir söz belə yazmır. Yəni, əslində onları nə mühakimə, nə də həbs ediblər. Bəs, nədən 24 illik sübut olunmamış qətlə görə Səfərovlarla bu cür davranıblar?
Məqalədə bildirilir ki, 2013-cü ildə kafe özbaşına tikili sayılıb və uzun məhkəmə proseduru keçirilib, 2016-cı ildə kafe uçurulub, lakin 3 ay sonra bərpa edilib, 2017-ci ildə sanitar normalar pozulduğuna görə kafe bağlanıb, 2018-ci ildə hakimiyyət kafeni qeyri-qanuni sayıb və zorla sökülüb. 2023-cü ildən kafe yenidən fəaliyyətə başlayıb. Rusiya hakimiyyətinin bu ölkədə biznes quran azərbaycanlılara qarşı bu cür davranış metodları hamıya məlumdur. Onlar müəyyən müddət imkan verirlər ki, qeyri-millətdən olan bacarıqlı insanlar bizneslərini qursunlar, müəyyən qədər vəsait toplasınlar və gecələrin birində FSB (Federal Təhlükəsizlik Xidməti) hücum edib onların pullarını əllərindən alsınlar. Bu zaman miqrantları heçə sayan rus millətçiləri onları səbəbsiz-filansız öldürməkdən də çəkinmirlər.
Mən Yekaterinburqda yaşayan həmyerlimizdən biri ilə əlaqə saxladım və ondan Səfərovlar barədə soruşdum. Soydaşımız əminliklə bildirdi ki, ruslar şər-böhtan atırlar. Səfərovlar ləyaqətli, işgüzar və xeyriyyəçi insanlardır.
V.Leyko yazır ki. “Kaspi” kafesi Şaraş çayının gözəl təbiət mənzərəli sahilində yerləşir və “şaşlıq” üşün daim müştəri gurluğu yaşayır və sanballı gəliri olur. Bəlkə də, kafeyə hansısa rus varlı məmurunun gözü düşüb və təbii ki, Kremlin və Rusiyanın birinci şəxsi Putinin qeyri-millətlərə qarşı diskriminasiya siyasəti fonunda Səfərovların axırına çıxmağı məqsədyönlü sayıblar.
Son bir neçə ayda iki ölkə arasında Rusiya tərəfdən birtərəfli qaydada baş verən təhqiredici hadisələrə görə açıq demək lazımdır ki, Rusiya bizim dostumuz deyil və onunla bağlanmış dostluq və əməkdaşlıq, habelə strateji tərəfdaşlıq müqavilələrinin heç biri səmimi deyil.
Sovetlər dövründə məşhur bir filmdən ümumxalq aforizminə çevrilmiş “Moskva göz yaşlarına inanmır” deyimi indi xeyli dəyişib və olub “Moskva göz yaşlarına gülür”. Qalan dünya isə Rusiya hakimiyyətinin abırsızlığına acıyır və gülür. Bizim də münasibətimiz adekvat olmalıdır.
Novruz Novruzov

İrəvanda açıq savaş:Kim kimi devirəcək?

qaregin pashinyan

Son zamanlarda Ermənistanda Baş nazir Nikol Paşinyanla bütün ermənilərin katolikosu II Qaregin arasında ciddi gərginlik yaşanır.
Tərəflər qarşılıqlı olaraq bir-birini ittiham edirlər. Görünən odur ki, kilsə-Paşinyan qarşıdurması artıq növbəti mərhələyə keçib. Çünki kilsənin keşiş Baqrat Qalstanyan planı fiaskoya uğradı. Onu Paşinyana rəqib kimi ortaya çıxarsalar da, ciddi müqavimət göstərə bilmədi.
Bu səbəbdən də kilsə “B variantı”na əl atdı. Bu dəfə keşişdən daha nüfuzlu şəxsi Baş nazir Paşinyanla qarşı-qarşıya qoydular. Daha dəqiq desək, bu mübarizədə keşiş Baqratı II Qaregin əvəzlədi. Nəticədə, indi onunla Paşinyan arasında söz dueli başladı.
Ümumiyyətlə, kilsə Ermənistanda hakimiyyəti dəyişəcək gücdədirmi? Kilsə həqiqətən Nikol Paşinyanı devirə bilər?

novruz muallim
Mövzu ilə bağlı Azad Vətən Partiyasının (AzVP) Siyasi Şuarsının sədri, siyasi ekspert Novruz Novruzov “Cümhuriyət”-ə açıqlamasında bildirib ki, Nikol Paşinyan devrilsə, hakimiyyətə “ikinci Paşinyan” gələcək:

“Erməni ideoloqlar tarixdə heç vaxt mövcud olmayan, sadəcə uydurulmuş 300 min kvadrat kilometr əraziyə malik erməni dövlətinin dirçəldilməsi uğrunda “mübarizədə” Erməni Apostol Kilsəsinin gücündən hərtərəfli istifadə edirlər. Məsələ burasındadır ki, erməni kilsəsinin özü də saxtakarlıq və yalanlar üzərində təsbit olunmuş bir qurumdur.
Erməni din xadimləri kilsənin qanunlarını təbliğ etsələr də, özləri bu qanunlara əməl etmirlər və xalqın iztirabları üzərində kef-damaq içərisində yaşayırlar. Üstəlik, dövlətin dünyəviliyinə, strateji məqsədlərinə, beynəlxalq münasibətlərinə, daxili və xarici siyasətinə qarışırlar. Konkret olaraq, indiki şəraitdə Nikol Paşinyanın apardığı hazırkı erməni dövlətinin qorunub saxlanmasına yönəlmiş fəaliyyətinə mane olurlar. Diqqət edirsinizsə, Paşinyan tez-tez rəhbərlik etdiyi dövlətin “29 min 700 kvadrat kilometrlik” ərazisindən bəhs edir. Bu da əbəs yerə deyil”.
Ekspert qeyd edib ki, Paşinyan bu ərazinin də ermənilərə məxsus olmadığını gözəl başa düşür:
“O bilir ki, bu ərazini də əldən versələr, onda heç vaxt dövlət qura bilməyəcəklər. Bu səbəbdən Azərbaycanla sülh müqaviləsinin bağlanması ilə arzuladığı dövləti əbədiləşdirmək arzusundadır. Lakin revanşist mövqe sərgiləyən, aqressiv “Daşnaksütyun” Partiyasına dəstək verən kilsə 300 min kv.km-dən dəm vurur.
Bu isə ölkəni yenidən müharibəyə sürükləmək deməkdir və imperialist ölkələr tərəfindən yaradılmış Ermənistan dövlətinin birdəfəlik süqutuna səbəb ola bilər. Aydındır ki, kilsəni bu yola sövq edən Ermənistanın “5-ci kolon”udur. Ancaq ““5-ci kolon” + kilsə” tandemi formalaşsa, ciddi qüvvəyə çevrilə bilər”.
Novruz Novruzovun sözlərinə görə, Paşinyan kilsəyə qarşı birbaşa çıxa bilmir:
“Bu səbəbdən də dolayı yolla kilsə qanunlarını pozan və onun siyasətini dəstəkləməyən keşişlərin kilsədən uzaqlaşdırılması məsələsini qaldırır. Məsələn, Paşinyan yaxın zamanda özünün “Facebook” səhifəsində II Qaregini kilsənin subaylıq andını pozmaqda ittiham edib. Bu sözlər erməni cəmiyyətində ciddi təlatüm yaradıb. Ona görə ki, bu faktı hamı bilir, ancaq heç kim dilə gətirmirdi.
Ölkənin Baş nazirinin bunu deməsi kilsəyə, onun nüfuzuna ciddi zərbədir. Başqa sözlə, Paşinyan bəyan edir ki, kilsə qanunlarının müqəddəsliyini pozan şəxslərin sözlərinin nə əhəmiyyəti ola bilər ki, onlar dövlətin apardığı siyasəti qınasınlar”.
O diqqətə çatdırıb ki, erməni kilsəsinin həqiqi sifəti bütün dünyaya məlumdur:
“Nikol da bunu anlayır. Hazırda Ermənistanda kilsənin nüfuzundan Rusiya və onun erməni tərəfdarları istifadə etməyə çalışır. Paşinyanın apardığı qərbyönümlü siyasətdə isə kilsəyə rol ayrılmayıb. Baş nazirə güc verən də bu amildir.
Hətta bu amilə görə Paşinyana əlavə dəstəklər ifadə edilə bilər. Çünki Erməni Apostol Kilsəsi erməni xarakteri ilə özünü xristian dünyasının baş qüvvəsi hesab edir və bu xəyalına görə daim başqalarının təhdidi ilə üzləşir.
Yunan və yəhudi dini icmaları ilə tez-tez üz-üzə gələn erməni keşişlərinin saxtakarlığı və aqressivliyi dünyanın dini mərkəzlərini boğaza yığıb. Nifrət o dərəcəyə çatıb ki, Yerusəlimdə erməni məbədinin qarşısından keçən şəhərin yəhudi sakinləri qəzəblərini məbədə tüpürməklə ifadə edirlər.
Bu mənada Nikol Paşinyan kimlərlə mübarizə apardığını bilir və çətin ki, kilsə və baş nazir arasında güclənən qovğada dindarlar nəyəsə nail ola bilsinlər. Onlara dil verən Rusiyanın Cənubi Qafqazda fəal siyasət aparmaq gücü qalmayıb. Hətta terror yolu ilə Ermənistanda hakimiyyətin dəyişdirilməsi də Paşinyanın opponentlərinə baha başa gələ bilər. Düzdür, ola bilsin, Paşinyan hakimiyyətdən getsin, ancaq belə olan halda hakimiyyətə “ikinci Paşinyan” gələcək”.
Ekspert hesab edir ki, hazırda kilsənin potensial hücumunu dəf etmək üçün Paşinyan başçılıq etdiyi “Vətəndaş Müqaviləsi” Partiyasının yerli şöbələrinin gücləndirilməsi ilə fəal məşğul olur:
“Çünki dini baxışlar adətən əyalətlərdə güclü olur. Düşünürəm ki, erməni xalqı da kilsənin fəaliyyətinin aqressivliyindən yorulub və dinc, sakit həyat üçün siyasətdən kənar duracaq. Bu isə Baş nazirə və onun komandasına hakimiyyətdə qalmaqda kömək olacaq”.
Elmir Mustafa
"Cebheinfo.az"

06.06.2025

Paşinyanın kreslosu laxlayır: Ya koalisiya, ya məğlubiyyət-müsahibə

Pashinyanin kreslosu laxlayir


“Ermənistanın siyasi kələfi getdikcə daha çox dolaşır”.


Bu sözləri Azad Vətən Partiyasının Siyasi Şurasının sədri, siyasi ekspert Novruz Novruzov “Cümhuriyət”-ə açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan müstəqil olmaq istəyir, amma bunun üçün nə siyasi, nə mənəvi, nə də iqtisadi resursları var:
“Bu səbəbdən onun rəhbərlik etdiyi ölkədəki dayaqları gündən-günə zəifləyir. Beynəlxalq Qallup Assosiasiyası (Gallup International Association) araşdırma təşkilatının Ermənistan bölməsinin bu il aprelin 11-dən mayın 2-dək apardığı son rəy sorğusunun nəticələri bu fikri təsdiqləyir. Çünki hakim “Vətəndaş Müqaviləsi” Partiyasının reytinqi getdikcə daha da zəifləyir. Sorğunun nəticələrindən görünür ki, hakim partiya cəmi 11,8 % səs toplayıb.
Düzdür, bu rəqəm sorğuda ən yüksək nəticə hesab edilir. Amma nəzərə alınsa ki, bu gün ölkədə hakim partiya ilə tərəfdaşlıq etmək istəyən siyasi qüvvə yoxdur, onda müxalif qüvvələrin koalisiyası qarşısında onun təklənəcəyi ehtimalı böyükdür. Sorğuda ikinci yeri keçmiş prezident Robert Köçəryanın liderlik etdiyi müxalif “Ermənistan” bloku tutub. Blok sorğuda 8% səs toplamaqla bundan əvvəlki nəticəsini birdən-birə 3,3% artırıb”.
Ekspert qeyd edib ki, bu tendensiya getdikcə güclənəcək:
“Çünki ABŞ-nin yeni administrasiyası Ermənistana maliyyə yardımını dayandırdığından Qərbpərəst hakim partiyanın iqtisadi manevrləri yaratdığı illüziyalar səngiyib. Təbii ki, seçicilər üçün ən cəlbedici təbliğat hökumətin sosial-iqtisadi fəaliyyətidir.
İdarəetmədə bu istiqamət zəiflədikcə seçici fəallığı da azalır. İş o yerə çatıb ki, “Vətəndaş Müqaviləsi” Partiyasının yeganə siyasi müttəfiqi olan Respublika Partiyası cəmi 1,9 faiz səs toplayıb. Bu isə siyasi təşkilatlar arasında ən aşağı nəticədir. Bütövlükdə nəticələri qruplaşdırsaq, müxalif qüvvələr 20,1 faiz, hakim qüvvələr isə 13,7 faiz səsə iddialıdırlar. Hər halda sorğunun nəticələri bunu diktə edir”.
Onun sözlərinə görə, Paşinyanın karyerasının tənəzzül dövrünə qədəm qoyduğu aydın görünür:
“Paşinyanın əsas opponenti Rusiyapərəst qüvvələrdir. Bu çevrədə iki məqam diqqəti cəlb edir. Bunlar ABŞ-nin simasında Qərbin Ermənistana marağının səngiməsi və buna görə Rusiyanın nəzarəti altında “5-ci kolon”un ruhlanması prosesidir.
Qərb ermənilərin ondan umduğunu verə bilmədi. Rusiyaya meyillilik könülsüz olsa da, ermənilər əlacsızlıqdan buna getməlidirlər. Nə qədər ki, Rusiyanın Ermənistanda hərbi bazası var, vəziyyət bu cür də qalacaq. İndi Paşinyan dalanda dirənib qalıb və çıxış yolu yalnız geriyədir”.
Novruz Novruzov hesab edir ki, belə davam edəcəyi təqdirdə, gələn ilin yayında keçiriləcək parlament seçkilərində Paşinyanın partiyasının məğlubiyyəti labüd olacaq:
“Bütün işlərində “haynan gəlib, vaynan gedən” ermənilər, daha konkret desək, Ermənistanın hazırkı hakimiyyət güruhu demokratiyadan dəm vura-vura seçicilərin gözünü qorxutmaqla onları öz arzularının alətinə çevirmək istəyir. Bu işdə heç nəyə görə vətəndaşları günahlandırmaq, onlara cinayət işi açmaqla qarmağa keçirmək erməni ictimaiyyətində adi hala çevrilib.
Məsələn, bugünlərdə Kotayk şəhərinin 34 yaşlı qadın sakini Nikol Paşinyanın hansısa saytda dərc olunmuş şəkli altında şərh yazdığına görə onu polis idarəsinə istintaqa çağırıblar. Bu cür tryuklar seçicilərin gözünü qorxutmağa hesablanıb. Təsadüfi deyil ki, rəy sorğusunda seçicilərin 23,7 %-i seçkilərdə iştirak etməyəcəyini bildirib.
Hakim partiyanın da istədiyi budur. Çünki seçicilərin məntəqələrə gəlməməsi saxtakarlıq üçün fürsət yaradır. Cənubi Qafqazda gözü olan Fransa kimi ölkələr Paşinyanın, yaxud onun partiyasının hakimiyyətdə qalması üçün səy göstərə, Paşinyanın tərəfdaş axtarışına da qoşula bilər. Ola bilər ki, bu, Respublika Partiyasının güclənməsinə təsir göstərsin. Lakin beynəlxalq münasibətlər müstəvisində Fransanın regionun siyasi mənzərəsinə inamlı təsiri inandırıcı deyil.
“Məcburən Qərb” və ya “Rusiya” seçimində Paşinyanın qarşısında ən məqbul olan 3-cü istiqamətdir. Bu da Azərbaycanla sülh müqaviləsi bağlamaqla regionun super dövlətləri ilə münasibətlərdə əməkdaşlığa nail olmaqdır”.
Həmsöhbətimiz onu da əlavə edib ki, gündəmin əsas məsələlərindən biri də seçkilər zamanı Ermənistanda hakimiyyət böhranının olub-olmamasıdır:
“Azərbaycan Ermənistanın işğalçı qoşunlarını öz ərazisindən qovub Qarabağı işğaldan azad edən vaxtdan İrəvanda hakimiyyət böhranı başlayıb və davam edir. İndi bunun kəskinləşərək hakimiyyət dəyişikliyinin baş verməsi ehtimalı var. Bu ölkədə Rusiya hərbi bazasının olması və müqavilə ilə 2045-ci ilə qədər hüquqi sənədlə orada qalması Ermənistan hakimiyyətini barometridir. İstənilən vaxt siyasi gərginlik, yaxud silahlı müdaxilə ilə hakimiyyət dəyişikliyi baş verə bilər.
Lakin Paşinyanın partiyasının reytinqinin aşağı düşməsinə rəğmən, onun koalisiya quracağını zənn etmirəm. Çünki indiki şəraitdə kimsə onunla koalisiyaya getməz. Yalnız seçkilər ərəfəsində belə bir hal baş verə bilər, o da hansısa şərtlərə görə. Yəni, Paşinyanın ölkədə təkbaşına söz sahibi olması tarixə qovuşa bilər”.
Elmir Mustafa
"Cebheinfo.az"

1 -dən səhifə 137

Oxşar məqalələr