“Demokratiya” ixracçılarının antidemokratik fəaliyyəti
Ötən ilin noyabrında ABŞ-da seçkilər keçirilən günü hamı Demokratların namizədi Hillari Klintonu təbrik etməyə hazır dayanmışdı. Dünyanın yekdil fikirdə bulunması Respublikaçıların namizədi Donald Trampın siyasi elitanın formalaşmış stereotiplərinə uyğunsuzluğundan irəli gəlirdi. Ona qarşı yönəlmiş mənfi münasibətin başlıca səbəblərindən biri də baş verə biləcək dəyişikliklərin qorxusundan irəli gəlirdi. İqlim dəyişikliklərinin törətdiyi fəsadlar, iqtisadi dəyişikliklərdən doğan böhranın gətirdiyi fəlakətlər Yer kürəsi əhalisində sanki dəyişikliklərə allergiya yaratmışdı və hamı buna qarşı idi. Dünya siyasətinin moderatoru olan Birləşmiş Ştatların rolunda baş verə biləcək dəyişikliklər isə artıq vahiməyə çevrilə bilərdi. Bu və digər səbəblər zərif və mədəni xanım Klintonun rəhbərliyini mənən qəbul etməyə hazır idi. Lakin bunun əksi baş verdi.
Bir çox analitiklərin ekssentrik adlandırdığı milyarder Donald Tramp Amerika Birləşmiş Ştatlarının 45-ci prezidenti seçildi. Bu, tamamilə paradoksal nəticə olsa da eyni dərəcədə qanuni idi. Lakin Qərb dünyası bunu qəbul etmək istəmədi. Йанварын 20-дян fəaliyyətə başlayacaq yeni prezidenti bu gün də istəməyən çoxdur. İstəyib-istəməmək məsələsi normaldır. Ancaq seçilmiş prezidentin əleyhinə nümayişlər təşkil etmək, dərhal onun həyat və fəaliyyətinin təftişinə başlamaq, hər hansı tədbirdə təsadüfi qadınla çəkdirdiyi fotolara istinadən mənəviyyasızlıqdan dəm vurmaq demokratik adlandırılan cəmiyyətə ziddir. Bütün bu ziddiyyətlər fonunda əsaslı sual doğur: Bu demokratiyadırmı?
Seçkilərin baş qatdığı dövrə qədər ABŞ-da qaradərili əhaliyə münasibətdə polisin yürütdüyü ayrı-seçkilik rolu Demokratların hakimiyyətdə olduğu dövrdə antidemokratiyanın tüğyanı idi. Bu faktları müəyyən mənada rasizmlə bağlayırdılar. Amma qanuni yolla seçilmiş ağdərili vətəndaşın əleyhinə saxta mülahizələr bildirilməsinə nə ad vermək olar? Bunlar bütün çalarları ilə həm də demokratiyanın böhran dövrünə qədəm qoymasının bariz nümunələridir. Bəli, Trampın hakimiyyətə gəlməsi ilə Qərb dünyasında dəyişikliklərin baş verməsi qaçılmazdır. Bu, ola bilsin, dünyanın hansısa bölgəsində çaşqınlıqlara, təbəddülatlara, dağıntılara səbəb olacaq. Amma bir şey məlumdur ki, baş verən hadisələrin aşkarlıq faizi əhəmiyyətli dərəcədə yüksələcək. Demokratiya pərdəsi altında xalqları fəlakətlərə sürükləyən siyasət səngiyəcək.
D.Trampın irəli sürdüyü proqrama əsasən demək olar ki, o, daha realistdir. Nəticəsini aydın təsəvvür edə bilmədiyi işə qol qoymur. Milyardları qazanmaq bacarığına rəğmən, iddia etmək olar ki, onun siyasəti daha müasir və innovasiyalı olacaq. Bu tezis də qarşıdakı illərdə ABŞ-ın dünyadakı rolunun siyasi boşboğazlıqdan iqtisadi əməkdaşlığa doğru istiqamət götürməsini proqnozlaşdırmaq mümkündür. Tramp çətin ki, rəngli inqilablara meyl etsin. Onun siyasi zövqü ağ-qara gəlir əsasında formalaşıb. Obrazlı desək, artıq mələklərin yerə enməsi dövrü başlayır və ABŞ-la münasibətlərdə bu amil mütləq nəzərə alınmalıdır.
İKSmedia.az